مجله اینترنتی استاربینو

بیوگرافی لوریس چکناواریان همراه با جزئیات و حاشیه ها و عکس ها و تصاویر اینستاگرام

لوریس هایکازی چکناواریان (ارمنی: Լորիս Հայկազի Ճգնավորյան; انگلیسی: Loris Tjeknavorian زاده ۲۱ مهر ۱۳۱۶ در بروجرد) آهنگساز، رهبر ارکستر و نقاش ایرانی ارمنی‌تبار است. او یکی از چهره‌های شناخته‌شدهٔ فرهنگی ایران و ارمنستان است.

زندگینامه لوریس چکناواریان

فارغ التحصیل رشته رهبری ارکستر از دانشگاه میشیگان آمریکا و آکادمی موسیقی وین اتریش است او اصالتا و خانوادگی از ارمنی های مهاجر کرده به ایران هستند. چکناواریان به عنوان آهنگساز تا به حال بیش از ۷۵ اثر شامل ۶ اپرا، ۵ سمفونی، ۱ اوراتوریو، ۱ رکوئیم کارهای در زمینه موسیقی کر، موسیقی مجلسی، موسیقی باله، پیانو و خوانندگی، و همچنین کنسرتوهایی برای پیانو، ویولن، گیتار، سلو و پیپا، در کنار موسیقی‌های متن فیلم ساخته‌است. او بیش از ۱۰۰ اثر با لیبل‌هایی مانند آرسی‌ای، فیلیپس، امی و ای‌اس‌وی منتشر کرده‌است.

آغاز کار هنری

او تحصیلات موسیقی خود را از سال ۱۳۳۲ در هنرستان عالی موسیقی تهران آغاز کرد[۸][۹] و از آنجا فارغ‌التحصیل شد. پدر لوریس که از فرهیختگان ارمنی بود و صاحب تالیفاتی است، او را برای ادامه تحصیل به وین فرستاد. لوریس قبل از عزیمت، در تهران، در تالار کلوپ ارمنیان، ارکستر سمفونی تهران را رهبری کرد و قطعاتی از آهنگسازان مشهور جهان را به همراه گروه نواخت. وی شاید یگانه ایرانی باشد که در هفده سالگی ارکستر سمفونیک را رهبری کرده‌است.

حاشیه ها

خانواده ارمنی لوریس چکناواریان
پدرش از زندانی های ستالین در زمان حکم رانی شوروی ها بر ارمنستان بود، مادرش هم در جنگ بین ارامنه و عثمانی ها که توانست جان سالم بدر برد هر دو به همراه تعداد زیادی از ارمنی ها به ایرات گریختند و لوریس در شهر بروجرد بدنیا آمد.

کودکی لوریس چکناواریان
من در ۵ سالگی با وجودی كه هیچ تشویقی از طرف پدر و مادرم نداشتم ویولن اسباب بازی درست می كردم و به زعم خودم ساز می زدم اما از ۷ سالگی معلم ویولن گرفته و كار جدی را در موسیقی آغاز كردم. ۱۴ ساله بودم كه اركستر كلوپ ارامنه را رهبری و در ۱۶ سالگی اركستر سمفونیك تهران را رهبری كردم و قطعاتی از بتهوون، باخ، خاچاطوریان اجرا نمودم.

از ایران تا اتریش و آمریکا لوریس چکناواریان
تحصیلات موسیقی خود را از سال ۱۳۳۲ در هنرستان علی موسیقی در ایرن آغاز کرد، سپس به اتریش رفت و تا سال ۱۳۴۰ در آکادمی موسیقی این شکور در رشته آهنگسازی و رهبر ارکستر مشغول بود سپس به ایران بازگشت و مدتی تصدی صداخانه ملی هنرهای زیبایی کشور را برعهده داشت اما در سال های پایین ۱۳۴۲ دوباره به اتریش بازگشت و در انجا به فعالیت خود ادامه داد تا دو سال بعد به آمریکا رفت و در دانشگاه میشیگان به ادامه تحصیل پرداخت او در سال ۱۳۴۹ به ایران برگشت و علاوه بر رادیو و تلویزیون چندین کنسرت بزرگ رو نیز در تالار رودکی اجرا کرد.

ازدواج و فرزندان لوریس چکناواریان
من یك پسر ۴۸ ساله دارم كه در حال حاضر كارگردان سینماست و در آمریكا فعالیت می كند یك دختر و یك پسر ۲۱ ساله و ۲۲ ساله هم دارم كه یكی پیانو می زند و دیگری ویولن. همسرم نیز پیانیست بسیار خوبی است. ما در مجموع زندگی هنرمندانه ای داریم.

بعد از انقلاب لوریس چکناواریان
چکناواریان در سال ۱۳۵۱ به رهبری ارکستر اپرای تهران منصوب گردید اما با شروع انقلاب اسلامی برای ادامه فعالیت به ارمنستان مهاجرت کرد و بیش از ۲۰ سال در این کشور موسیقی ساخت و از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۹ رهبری ارکستر فیلارمونیک ارمنستان بود.

فعالیت های لوریس چکناواریان
او بیش از ۷۵ اثر شامل سمفونی، اپرا، موسیقی مجلسی، کنسرتو برای پیانو، ویلن، گیتار، ویولن سل و پیپا، موسیقی باله، آثاری برای گروه کر، یک رکوئیم، و یک اوراتوریو و بیش از ۴۵ موسیقی فیلم ساخته‌ است.

علاقه به ایران لوریس چکناواریان
چون اینجا مملکت من است. فرهنگ من است. رستم و سهراب را در فرهنگ دیگر نمی توانم بنویسم خیلی دلم می خواست، اتریش، آلمان یا آمریکا دنیا می آمدم ولی خب من ایران دنیا آمدم و فرهنگ من ایرانی است من اینجا باید با مردم خودم باشم تا بتوانم بنویسم.

ورزش و آشپزی لوریس چکناواریان
گاهی راه می روم، می روم پارک شهر.، همین خیابان خودمان، همه اینها خانواده من هستند هر موقع بیرون می روم، حرف می زنیم، می خندیم. خوش و بش می کنیم، ممکن است بگویم برایم استیک یا جوجه کباب بیاورند. خودم هم گاهی آشپزی می کنم اما بیشتر بخارپز.

شعر و داستان لوریس چکناواریان
حدود ۱۰۰ داستان کوتاه دارم شعرهای زیادی هم دارم و هدفم این است که تا یک سال دیگر در تئاتر و بعدا در فیلم بازی کنم. می دانید زندگی پیش می رود. به تو نگاه نمی کند که چند سال داری.

بازنشستگی لوریس چکناواریان
سن نشانه تجربه است نه پیری و در هنر هم بازنشستگی معنا ندارد.

اهدای آثار لوریس چکناواریان
چکناواریان در آستانه هشتاد سالگی، تمامی آثارش را در حوزه موسیقی به موزه موسیقی اهدا کرد به همین منظور مراسمی در روز نهم آبان ۱۳۹۶ در موزه موسیقی با حضور چهره‌های شناخته شده موسیقی برگزار شد.

نمایشگاه نقاشی لوریس چکناواریان
نمایشگاه نقاشی‌های لوریس چکناواریان با عنوان «موسیقی روی بوم» روز ۳۰ فروردین ۱۳۹۵ با حضور جمعی از مسئولان، چهره‌های هنری و علاقه‌مندان این هنرمند، در نگارخانه استاد ممیز خانهٔ هنرمندان ایران گشایش یافت. او در این نمایشگاه تابلوهایش با تکنیک آکریلیک را در معرض بازدید عموم قرار داد.

نویسندگی لوریس چکناواریان
چکناواریان کتاب طنزی با عنوان «خرستان» را در ۱۶۸ صفحه را که شامل مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه طنز می‌باشد توسط نشر صدای معاصر رونمایی و منتشر کرد. وی که فردی شوخ‌طبع می‌باشد، در این کتاب داستان کشوری از مجموعه خران را نوشته‌است. معرفی و جشن امضای این کتاب، ۲۱ اسفند ۱۳۹۵، با حضور «اکبر عالمی» و «یارتا یاران» و «محمود دولت‌آبادی» در «کافه کتاب» شهر کتاب مرکزی برگزار شد.

جوایز، نشان‌ها و تجلیل‌ها
در زیر فهرست جوایز، نشان‌ها و تجلیل‌های لوریس چکناواریان آورده شده‌است:
نشان درجه یک هنر از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (۱۳۸۱ (۲۰۰۲))
دریافت جوایز چنگ طلایی برای دستاورد عالی هنری از ۱۵ام و ۱۶ جشنواره موسیقی فجر در تهران
استاد افتخاری کنسرواتوار کومیتاس، ایروان
دریافت نشان فرهنگی «مسروپ ماشتوتس مقدس» از عالیجناب وازگن یکم کاتولیس اعظم تمامی ارامنه جهان
دریافت نشان دولتی برای خدمات به زمین لرزه از آقای ووسکانیان نخست‌وزیر ارمنستان شوروی
اعطای مدال موسس خورناتسی توسط دولت جمهوری ارمنستان به خاطر خدمات فرهنگی به ارمنستان
اعطا صلیب طلایی کلیسای رومانی
BBC Music Magazine Top 1000 CDs Guide
دریافت نشان طلایی از دانشگاه ارمنستان
Macedonian Silver Orb conferred by Bishop Bartolomeus I of Constantinople, Ecumenical Patriarch of the Eastern Orthodox Churches.
EMG Art of Record Buying Recommendation
EMG Golden Art of Record Buying Recommendation
Gramophone Classical Good CD Guide گرامافون
Gramophone Critics’ Choice
Gramophone Editor’s Choice
Gramophone Recommended Recording
Hi-Fi World Record of the Month
High Fidelity Critics’ Choice
Penguin Guide to Compact Discs *** Outstanding performance and recording
Records & Recording Pick of the Month, Pick of the Year
Receives Homayoon Order and Medal for the composition of “Son et Lumiere Persepolis 2500”
نشان همایون (۱۹۷۱ ایران) از ملکه فرح پهلوی
Recipient of the “Golden Conducting Baton” from the Armenian Philharmonic Choir for Artistic Achievement.
Golden Cultural Medal from the Armenian Ministry of Culture
در چهارمین جشن سالانه موسیقی ما که در تاریخ ۲۵ آذر ۱۳۹۶ در تالار وحدت تهران برگزار شد، از لوریس چکناواریان به پاس یک عمر فعالیت هنری تقدیر به عمل آمد.
دریافت «جایزه سرو ایرانی» در سومین دوره آئین جایزه سرو ایرانی در خانه اندیشمندان علوم انسانی ۱۳۹۷

نظرات درباره لوریس چکناواریان
بزرگان موسیقی در مورد چکناواریان می‌نویسند:
— آرام خاچاتوریان: ” او استعدادی بزرگ است که سنن موسیقی ارامنه را ادامه داده‌است… یک موسیقی دان و رهبر برجسته ”
— کارل ارف: «هدیهٔ وی که همان قطعات هنری اوست، جالب توجه است.»
— لوکاس فاس: «یک آهنگساز خوب، رهبر با تجربه و موسیقی دانی واقعی.»

فیلم درباره لوریس چکناواریان
مراحل ساخت «مایسترو» مستندی دربارهٔ زندگی لوریس چکنواریان به کارگردانی وحید زارع‌زاده به پایان رسید. این مستند بلند ۵۲ دقیقه‌ای اولین فیلمی است که دربارهٔ چکناواریان ساخته شده و عنوان آن «مایسترو» به زبان ارمنی به معنای استاد است. «مایسترو» به تهیه‌کنندگی زهرا مشتاق، زندگی لوریس چکنواریان آهنگساز بین‌المللی را به تصویر کشیده‌است.

ستایش لوریس چکناواریان
برای بیش از ۴۵ فیلم موسیقی متن ساخته‌است. او برای ۵ فیلم سینمایی موسیقی متن فیلم تهیه نموده‌است و کلیه منتقدین فیلم و سینمای ایران آثار او را ستوده‌اند.

آفرینش نخستین اپرای کودکان لوریس چکناواریان
آفرینش نخستین اپرا برای کودکان نیز با پرویز و پریسا به نام لوریس چکناواریان ثبت شده‌است. او شاید نخستین آهنگسازی نیز باشد که روی رستم و سهراب کار کرده و اپرای خود را در صحنه‌های جهانی نیز به اجرا درآورده است. لوریس چکناوارایان در عرصهٔ باله نیز کار کرده‌است. افسانه «سیمرغ» از عطار نیشابوری را صحنه‌ای کرده‌است. «سیمرغ» در سال ۱۳۵۴ در تالار رودکی نخستین اجرای خود را پیدا کرد. دیگر آثار برجسته لوریس چکناواریان عبارت است از سمفونی شماره یک برای ترومپت و سازهای کوبه‌ای، سمفونی کردو، اوراتوریو (Oratorio) زندگی مسیح، دو کنسرتو برای ویلون و پیانو، سوییت دریاچه وان و بالاخره اوراتوریو آخر زمان.

کلاسیک لوریس چکناواریان
او بیش از ۷۵ اثر شامل سمفونی، اپرا، موسیقی مجلسی، کنسرتو برای پیانو، ویلن، گیتار، ویولن سل و پیپا، موسیقی باله، آثاری برای گروه کر، یک رکوئیم، و یک اوراتوریو فیلم ساخته‌است.

فعالیت های هنری لوریس چکناواریان

اپراها:
اپرای پردیس و پریسا (۱۹۷۲)
اپرای رستم و سهراب (۶۴–۱۹۶۲)
این اثر طی ۲۵ سال در هشت ورژن نوشته شده‌است و در برای نخستین بار در بهمن ۱۳۷۸ در پانزدهمین دوره جشنواره موسیقی فجر اجرا شده‌است.
اپرای شمس و مولانا

باله:
سیمرغ (۱۹۷۵)
فانتاستیک (۱۹۶۱–۱۹۵۸)
آهنگ نور و صدا (برای جشن‌های تخت جمشید)
توکاتا و فوگ برای ارکستر زهی
کنسرتوپیانو
سمفونی پرسپولیس (۱۳۸۴)
سمفونی برای بالهٔ اتللو (۱۹۸۴)
کوروش کبیر

موسیقی فیلم:
جلد مار ۱۳۴۱ هژیر داریوش
جدال در مهتاب ۱۳۴۲ انزو دل وینچنسو محصول مشترک با ایتالیا
تجاوز ۱۳۴۹ / ۱۹۷۱
بی تا ۱۳۵۱ هژیر داریوش
هشتمین روز هفته ۱۳۵۲ (۱۹۷۳) حسین رجاییان
تنگسیر ۱۳۵۲ امیر نادری
به امید دیدار ۱۳۵۴ محمد رسول‌اف
بشارت منجی ۱۳۸۳ نادر طالب زاده
جزیره رنگین ۱۳۹۳
مناظر ایران هوشنگ شفتی
پرتو یک حماسه منوچهر طیاب
من ایران را دوست دارم ۱۹۷۰ خسرو سینایی
آدم شاخ در میاره فیلم کوتاه
آستان قدس رضوی و بناهای صفوی ۱۹۷۵ منوچهر طیاب
ادیان
برخاسته
توریست در ایران
چهلستون ۱۹۷۳ منوچهر طیاب
حاج مصورالملکی ۱۹۷۲ خسرو سینایی
شرح حال
عالی قاپو ۱۹۷۳ منوچهر طیاب
مجموعه گنجعلی خان ۱۹۷۵ همایون پورمند
مسجد شیخ لطف‌الله
معماری ایلخانی ۱۹۷۵ منوچهر طیاب
معماری تیموری ۱۹۷۵ منوچهر طیاب
معماری سلجوقی ۱۹۷۵ منوچهر طیاب
هشت بهشت ۱۹۷۳ منوچهر طیاب

عکس ها و تصاویر اینستاگرامی بیوگرافی لوریس چکناواریان