مجله اینترنتی استاربینو

بیوگرافی جلال‌الدین تاج اصفهانی همراه با جزئیات و حاشیه ها و عکس ها و تصاویر اینستاگرام

جلال‌الدین تاج اصفهانی (۱۲۸۲ اصفهان – ۱۳ آذر ۱۳۶۰ اصفهان) از خوانندگان ایرانی بود.

زندگینامه جلال‌الدین تاج اصفهانی

تاج اصفهانی در سال ۱۲۸۲ در اصفهان ‏ متولد شد. پدرش شیخ اسماعیل معروف به تاج‌الواعظین بود که تا حدی با دستگاه‌های‏ موسیقی سنتی ایرانی‏ آشنایی داشت.

آغاز کار هنری

تاج در ده سالگی نزد پدر و استادانی چون سید عبدالرحیم اصفهانی، نایب اسدالله، میرزا حسین ساعت‌ساز (خضوعی)، میرزا حسین عندلیب، حبیب شاطرحاجی به دانش اندوزی پرداخت.[۱] وی به اشعار سعدی علاقه زیادی داشت و گزیده‌هایی از اشعار سعدی و دیگر شاعران را حفظ بود و در هنگام اجرای آواز به تناسب زمان و محیط از آن اشعار استفاده می‌کرد.

حاشیه ها

ویژگی‌های آوازی جلال‌الدین تاج اصفهانی
دکلاماسیون شعر، تحریرهای برجسته، تنوع تحریری، صدایی رسا و قدرتمند و مناسب خوانی برخی از ویژگی‌های آوازی اوست.

کار رادیویی جلال‌الدین تاج اصفهانی
او از همان سال ۱۳۱۹ همکاری با رادیو را آغاز کرد و از ۱۳۲۸ به همکاری با رادیو اصفهان پرداخت.

نوازندگی جلال‌الدین تاج اصفهانی
تاج ضمن خوانندگی، سرپرست نوازندگان رادیو اصفهان گردید. وی در رادیو اصفهان به اجرای برنامه‌هایی با تار اکبرخان نوروزی و برنامه آموزش گوشه‌های دستگاه‌های موسیقی ایرانی پرداخت.

سفر به شهرهای دیگر جلال‌الدین تاج اصفهانی
در سنین جوانی بنا به ارشاد قطب السادات تاج چندی را نزد شیخ خزعل گذراند و پس از فروپاشی دستگاه شیخ، به رشت، تهران و اصفهان سفر نمود و در اصفهان ساکن گردید.

ماندگارترین آثار جلال‌الدین تاج اصفهانی
از ماندگارترین آثارش می‌توان به آتش دل اشاره کرد.

شاگردان جلال‌الدین تاج اصفهانی
برخی از شاگردان برجسته او آقایان احمد مراتب متخلص به درة التاج ، ایرج، علی‌اصغر شاه‌زیدی، عسگری آقاجانیان میری، محمد تقی سعیدی والاشانی، فضل‌الله شاهزمانی، سید رضا طباطبایی کربکندی، علی‌رضا افتخاری، مرتضی شریف، ناصر یزدخواستی، رضا قرنیان اصفهانی، حمیدرضا نوربخش، نصرالله معین را می‌توان نام برد. هم‌چنین به گفته محمدرضا شجریان، وی آوازهای تاج اصفهانی را روی صفحات مرور می‌کرده‌است.

یاد استاد جلال‌الدین تاج اصفهانی
در ۲۹ تیرماه ۱۳۹۴، معین یکی از شاگردان تاج اصفهانی، ترانهٔ آتش دل را به یاد استادش با تنظیمی از کاظم عالمی بازخوانی کرد.

زندگی شخصی جلال‌الدین تاج اصفهانی
محمدرضا شجریان تاج اصفهانی را اینگونه توصیف می‌کند: «… شادروان تاج مردی بود سلیم‌النفس و با مناعت طبع هرگز در طول مدت زندگی اش به خاطر مال دنیا و مسائل مادی به کسی کرنش نکرد و به این خاطر مدح کسی را نگفت و از همه تعریف و تمجید می‌کرد و همه را با نام خیر یاد می‌کرد، شاید کسی به خاطر نداشته باشد که او حتی یک بار از کسی گلایه کند یا از کسی بد بگوید او حتی اگر از کسی رنجشی می‌دید و خاطرش آزرده می‌شد، این رنج و آزردگی را با سکوت بزرگوارانه‌ای تحمل می‌کرد. تاج از استادانش با احترام فراوانی یاد می‌کرد. با دوستانش با مهربانی و عطوفت رفتار می‌کرد و حتی تا آخرین روزهای عمرش به اغلب دوستانش سرکشی و احوال پرسی می‌کرد. او با شاگردانش نیز عطوف و مهربان بود و مانند پدری خود را موظف به غمخواری آنان می‌دانست. شادروان تاج در زندگی یک همسر اختیار کرد و همیشه از او به عنوان یک کدبانوی خانه‌دار مهربان و دلسوز که موجب و موجد گرمی کانون خانوادگی اوست نام می‌برد. خداوند به تاج از این همسر شش فرزند عطا کرد؛ چهار دختر به نام‌های: تاجی، پروین، هما، پروانه و دو پسر به نام‌های: همایون و جمشید …».

نخستین کنسرت به نفع روزنامۀ ناهید جلال‌الدین تاج اصفهانی
اولین کنسرت تاج اصفهانی در سال ۱۳۰۶ به نفع روزنامۀ فکاهی ناهید به سردبیری میرزا عباس خان ناهید برگزار شد.«این کنسرت در باغ سهم الدوله در کوچۀ برلن در حضور مخبر السطنۀ هدایت، هیات وزیران و چند تن از نمایندگان مجلس بوده است. اعضای کنسرت عبارت بوده اند از:مرتضی خان محجوبی (پیانو)، مرتضی خان نی داوود (تار)، حسین یاحقّی (ویلن) و رضا روانبخش (تنبک) که به همراهی صدای تاج در دستگاه ماهور به اجرای برنامه می پردازند و تاجه در آن زمان معمم نیز بوده است، با شعری از شاعر لب دوخته، فرخی یزدی؟، از وضع موجود و نشانه های آن شکایت می کند.

دیگر کنسرت های جلال‌الدین تاج اصفهانی
بعد از سال ۱۳۰۲، تاج به صورت جدی در اکثر شهرهای ایران با هنرمندان طراز اول به هنرنمایی پرداخت. از آنجا که اسناد مربوط به هر یک از این کنسرت ها امروزه در دست نیست، نگارنده با نظر به نوشته های موجود به دست خطّ استاد تاج،  تاریخ تقریبی برخی از این کنسرت ها را بدین شرح عنوان می دارد:

۱۳۰۵ اجرای کنسرت در اصفهان با همکاری عبدالحسین برازنده ( تار)، مهدی نوایی (نی)، غلامرضا سارنج (کمانچه).
۱۳۰۷ اجرای کنسرت در تبریز با پیانوی استوار، ویولن یوسف و هم خونی استاد ابوالحسن اقبال آذر.
۱۳۱۰ اجرای کنسرت در اصفهان همراه با تار استاد یحیی زرین پنجه.
۱۳۱۳ اجرای کنسرت در شیراز همراه با تار عبدالحسین خان شهنازی.
۱۳۱۵ اجرای کنسرت در اصفهان همراه با تار استاد علی اکبر خان شهنازی.
۱۳۱۶ اجرای کنسرت در کرمان به منفعت ایتام و مردم بی بضاعت با نظارت شهربانی.
۱۳۱۹ اجرای کنسرت در اراک همراه با تار استاد عبدالحسین خان شهنازی.
۱۳۲۱ اجرای کنسرت در شیراز همراه با پیانوی استاد مرتضی محجوبی به دعوت آقای میکده رییس بانک ملی ایران.
۱۳۲۴ اجرای کنسرتی به مدت ۳ شب متولی توسط انجمن ملی موسیقی در دبیرستان سعدی
۱۳۲۹ اجرا در صنعت نفت آبادان به صنعت بینوایان

کنسرت آبادان به نفع بینوایان جلال‌الدین تاج اصفهانی
یکی دیگر از کنسرت های پر سر و صدای استاد تاج، برنامه ای است که او در سال ۱۳۲۹ خورشیدی و درگیر و دار جنبش ملی کردن صنعت نفت در آبادان اجرا کرد. این برنامه در سینما تاج آبادان اجرا شد و در اطلاعیه هایی که برای آن در شهر پخش کرده بودند، آمده بود:«تاج در تاج!» در این برنامه جلیل شهناز و حسن کسایی با تار و نی، تاج را همراهی می کردند. هنگام اجرای برنامه همۀ بزرگان، معاریف و امرای آبادان در سینما تاج حضور داشتند و حتّی تعداد زیادی از روسا و کارکنان انگلیسی پالایشگاه آبادان نیز برای شنیدن صدای تاج اصفهانی به سینما آمده بودند تاج که ساعاتی قبل از آن در شهر آبادان گردشی داشت و ازکنار کلبه های حقیر کارگران ایرانی پالایشگاه گذشته بود، تحت تاثیر آنچه دیده بود و متاثر از بدبختی مردم ایران، برنامۀ خود را با این دو بیت از فرخی آغاز کرد و در هنگام خواندن خود را با این دو بیت از فرخی آغاز کرد و در هنگام خواندن مصرع سوم پای خود را به روی زمین می کوفت:کنسرت آبادان

دردی بتـر از علت نــادانی نیست
جز علم دوای این پریشانی نیست
با اینکه به روی گنج منـزل داریم
بدبخت و فقیرتر از ایـرانی نیست

که اشارۀ مستقیمی دارد بر غارت نفت ایران بوسیلۀ انگلیسی ها. تاج پس از این درآمد، در قسمت دیگر برنامه این دوبیت را خواند:

دردا کـه دوای درد پنهــانــی مـــا
افسوس کــه چــارۀ پریشانــی مــا
بر عهدۀ جمعی است که پنداشته اند
آبـــادی خویش را ز ویــرانـــی مـا

با خواندن این ابیات سالن سینما تاج، که لبالب از جمعیت بود،یکباره از هیجان منفجر شد تا جایی که در پایان برنامه یکی از افراد حاضر درسالن به پشت صحنه آمد و به تاج اصفهانی تذکّر داد که قدری تند رفته است.

ضبط صفحات جلال‌الدین تاج اصفهانی
با ورود کمپانی های ضبط صوت در ایران، صدای تاج در سراسر ایران، در دسترس همگان قرار گرفت و با استقبال قابل توجه جمعی روبه رو شد به طوریکه رییس یکی از کمپانی های ضبط صدا، به جواد بدیع زاده می گوید: «اگر می خواهی صدایت را بر روی صفحات ضبط کنم، باید تاج اصفهانی را راضی کنی که باز هم با کمپانی ما صفحه پر کند» مستر جیمز مسوول ضبط صفحات هیزمستراویس بعد از ضبط صفحۀ همایون معروف به تاج می گوید:«من صداهای بسیاری را ضبط نموده اما تا به حال صدایی چنین ندیده ایم»

صفحات پلیفون جلال‌الدین تاج اصفهانی
استاد جلال تاج اصفهانی با کمپانی آلمانی پلیفون چهار صفحه ضبط می کند که پس از تکثیر در آلمان برای فروش به بازار ایران عرضه می گردد. تاریخ ضبط این صفحات سال ۱۳۱۰ شمسی و مصادف با ۱۹۲۸-۱۹۲۷ میلادی می باشد.
۱٫ افشاری با تار ارسلان درگاهی با شمارۀ ۴۱۱۲۱۹-۷٫
۲٫ بیات اصفهانی و عشّاق با تار ارسلان درگاهی.
۳٫ بیات ترک با ساز ارسلان درگاهی.

صفحات هیزمستروایس جلال‌الدین تاج اصفهانی
در میان اسامی کارهای ضبط شده سری اول صفحه های الکتریکی کمپانی هیزمستراویس در سال ۱۳۱۲ شمسی (۱۹۳۴٫م) چهار صفحۀمعروف را می بینیم که اولین آن با شمارۀ ۱۲۰-GF و با مشخصات زیر دیده می شود:
۱٫ آواز تاج اصفهانی، ارکستر مرتضی محبوبی، حسین یاحقی (ویلن)، ارسلان درگاهی (تار)، رضا روانبخش (تنبک)
۲٫ مهرگل در بیات اصفهان. شعر از نورالله همایون، آهنگ از تیمسار عبدالله اشرفی.
۳٫ شکایت معشوق، شعر از حسن سالک، آهنگ از عبدالحسین برازنده.
۴٫ رنگ های طبیعت شعر. شیدای چالشتری، آهنگ از عبدالحسین برازنده.

صفحات سودوا جلال‌الدین تاج اصفهانی
به سفارش کمپانی آغاسی در تهران، تاج اصفهانی، ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی و جواد بدیع زاده و حسینعلی طاطائی و ملوک ضرابی و ملکۀ برومند برای دو ماه به حلب می روند و در آنجا صفحاتی را که به صفحات سودوا معروف است، ثبت و ضبط می کنند. استاد جلال تاج اصفهانی در این سفر بیست و یک صفحه می خواند که مشخصات این صفحات به شرح زیر است:
۱٫ صفحه ای با شمارۀ ۲۸۱۳ به نام جفای گلچین.
۲٫ بیات ترک با صدای تاج اصفهانی و ویلن عبدالحسین طاطائی و پیانوی مرتضی محجوبی به شماره ۸-۲۹۰۷-A.
۳٫ شکسته و بیات ترک با ویلن عبدالحسین طاطائی در شکسته، اشاره به راک عبدالله شده است.
۴٫ دشتی و گیلکی با ویلن عبدالحسین طاطائی.
۵٫ خسرو و شیرین با ساز استاد ابوالحسن صبا.
۶٫ مثنوی و گیلکی با ساز استاد ابوالحسن صبا.
۷٫ شور با پیانوی مرتضی محجوبی.
۸٫ همایون با ساز استاد ابوالحسن صبا.
۹٫ اذان
۱۰٫ مناجات در حجاز
۱۱٫ آواز عشق با ساز آقایان ابوالحسن صبا و مرتضی محجوبی.
۱۲٫ دو دلداده با صدای تاج و ملکه برومند.
۱۳٫ ای پری روی ، آهنگ از استوار و شعر از آگاهی خراسانی.

مرگ
تاج اصفهانی در بامداد ۱۳ آذر ماه ۱۳۶۰ در سن ۷۸ سالگی در منزل پدری به علت کهولت سن و بیماری درگذشت. آرامگاه او در تخت فولاد اصفهان قرار دارد.

فعالیت های هنری جلال‌الدین تاج اصفهانی

آلبوم ها:
تاج
تک ترانه ها
بهترین ها
یاران زنده رود
آواز پارسی ۲
به اصفهان رو
شور
آواز پارسی ۱

عکس ها و تصاویر اینستاگرامی بیوگرافی جلال‌الدین تاج اصفهانی