مجله اینترنتی استاربینو

بیوگرافی ویگن دردریان همراه با جزئیات و حاشیه ها و عکس ها و تصاویر اینستاگرام

ویگن دِردِریان (به ارمنی: Վիգէն Տէրտէրեան) با نام هنری «ویگن» (زادهٔ ۲ آذر ۱۳۰۸ – درگذشتهٔ ۴ آبان ۱۳۸۲) خوانندهٔ موسیقی سبک‌های جاز و پاپ و هنرپیشهٔ فیلم در سال‌های ۱۳۵۱–۱۳۳۴ خورشیدی، از ایرانیان ارمنی‌تبار بود.

زندگینامه ویگن دردریان

او یکی از نخستین خواننده‌های ایران بود که با گیتار در صحنه ظاهر شد و ایرانیان او را به عنوان «سلطان جاز» می‌شناختند. او هنرمندی بود که از همان ابتدا با سبکی نو وارد دنیای موسیقی پاپ شد و همین امر رفته‌رفته بر معروفیتش افزود. ویگن علاوه بر موسیقی در زمینهٔ سینما نیز فعالیت داشت و در سال‌های دهه‌های سی و چهل خورشیدی در چند فیلم سینمایی نقش آفرید.

آغاز کار هنری

در ابتدا با خواندن در کافه‌ها محبوب دوستداران موسیقی مردم‌پسند پاپ شد. اجرای آهنگ در رادیو تهران او را به شهرت رساند. صدای گرم او که با نواختن گیتارش همراه می‌شد، با شعرهایی با مضمون‌های تازه و ملودی‌های نو چهره تازه‌ای در صحنه موسیقی ایران عرضه کرد. سال های فعالیت او از۱۳۳۰ تا ۱۳۸۰ بود.

حاشیه ها

فعالیت خوانندگی ویگن دردریان
بخش نخست فعالیت خوانندگی وی در «عصر طلایی موسیقی پاپ ایرانی» یعنی از اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی تا زمان انقلاب ۱۳۵۷ (۱۹۷۹ میلادی) بود که وی مجبور به ترک ایران شد و بخش دوم آن از نیز زمان مهاجرتش به ایالات متحده آمریکا آغاز گشت که تا زمان درگذشتش در سال ۱۳۸۲ ادامه یافت.

خانواده ویگن دردریان
ویگن در ۲ آذر ۱۳۰۸ برابر با ۲۳ نوامبر ۱۹۲۹ در شهر همدان به دنیا آمد. پدربزرگ مادری‌اش اهل همدان بود اما پدرش از بازماندگان خانواده‌ای بود که تمامی اعضای آن در نسل‌کشی ارمنی‌ها کشته شده بودند و او از ترکیه به ایران گریخته و دست سرنوشت او را به باغ پدربزرگ مادری ویگن کشانده بود. آنها هم به او اجازه داده بودند تا در باغ زندگی کند. پس از مدتی هم پدر و مادر ویگن عاشق یکدیگر شده و با هم ازدواج کرده بودند. حاصل این ازدواج هشت فرزند بود، پنج پسر به نام‌های زاون، ویگن، کارو، هراند و واهه و سه دختر به نام‌های ژولیت، هلن و آرمینه. ویگن چهارمین فرزند خانواده بود.

تحصیلات ویگن دردریان
در خانواده‌ای پرجمعیت به دنیا آمد و به همین خاطر تحصیلاتش را نیمه تمام گذاشت تا همراه برادر بزرگش در شرکت «کامپساکس» (تأسیسات راه‌آهن) کار کند. تحصیلات متوسطه را در سال ۱۳۳۰ خورشیدی (۱۹۵۱ میلادی) تمام کرد.

شغل ویگن دردریان
او که شغل نقشه‌برداری داشت در ابتدا با خواندن در کافه‌ها محبوب دوستداران موسیقی مردم‌پسند پاپ شد.

برادر ویگن دردریان
همچنین «کارو» (شاعر معاصر) برادر وی می‌باشند.

نوجوانی ویگن دردریان
از نوجوانی به موسیقی علاقه داشت. در دوره حضور قوای متفقین در همدان، گیتاری دست دوم از یک سرباز آمریکایی، به قیمت چهار تومان، خرید و: … بعد هم پیش شوهر خواهرم که می‌دانست گیتار را چطور باید زد، چیزهای یادگرفتم.

اجرا در کافه ویگن دردریان
او از همین سال‌ها، به جهت صدای خوش و استعدادش در خواندن ترانه‌های ارمنی، فارسی و اسپانیایی، در کافه‌های همدان برنامه اجرا می‌کند. در بیست و دو سالگی به تهران می‌آید و از سال ۱۳۳۰ در کافه رستوران باغ شمیران (تقاطع خیابان فردوسی و استانبول) بر صحنه می‌رود. تفاوت جنس صدا و نوع موسیقی ویگن، او را به عنوان خوانندهٔ جاز به شهرت می‌رساند و کافه شمیران تبدیل می‌شود و به پاتوق روشنفکران و شاعران «موج نویی» (بیشتر به لطف حضور برادر ویگن: کاروی شاعر) و دوستداران موسیقی جاز و پاپ آن دوره.

اولین ترانه‌ ویگن دردریان
اولین ترانه‌ای که ویگن اجرا کرد «سلام بر غم» نام دارد که شعرش را کارو، برادرش سروده بود.

ناصر رستگارنژاد و ویگن دردریان
ناصر رستگارنژاد، ترانه‌سرای معروف، به یاد می‌آورد که: «شبی در کافه باغ شمیران با یکی از دوستان نشسته بودیم، دیدیم جوانی بلند بالا با صدای بسیار خوب، ترانه‌های غربی و ارمنی می‌خواند. او را سر میز خود دعوت کردیم و با او بیشتر آشنا شدیم تا آنجا که همان شب رفتیم به کنار و من همان شب ترانهٔ معروف «رقیب» را ساختم. بعد هم چند روز بعد رفتیم به رادیو و این ترانه را که اولین ترانهٔ رسمی ویگن به حساب می‌آید ضبط کردیم …»

سربازی ویگن دردریان
بعدها که ویگن برای خدمت سربازی به آبادان می‌رود در آنجا برای سربازان آواز می‌خواند تا یک روز که خبر آوازخوانی وی به گوش فرمانده‌شان می‌رسد. فرمانده با شنیدن صدای ویگن از او می‌خواهد که در باشگاه افسران روی سن برایشان آواز بخواند.

کشف استعداد ویگن دردریان
از نوجوانی در گروه‌های کلیسا آواز می‌خواند و در سال‌های ۱۳۳۳–۱۳۲۹ به خواندن ترانه‌های روز در کافه‌های تهران و شمیران پرداخت. دو روزنامه‌نگار مشهور، سیامک پورزند و جمشید وحیدی، استعداد او را کشف کردند و او را به رادیو آوردند. به زودی صدای استثنایی، استعداد موسیقی، چهره و اندام ورزنده و جذاب و شخصیت انسان دوست ویگن، او را تبدیل به پرفروش‌ترین خوانندهٔ روز کرد و نمونه ایرانی از شخصیت «سلطان» پاپ دنیای آن روز الویس پریسلی (۱۹۷۷–۱۹۳۵) تلقی شد.

ترانه مهتاب ویگن دردریان
در سال ۱۳۳۳ ویگن ترانهٔ مهتاب را (که بعداً در آلبومی به همین نام منتشر شد) خواند. این ترانه را آغاز عصری نو در موسیقی ایرانی می‌دانند چرا که برای اولین بار، موسیقی ایرانی با سازهای تماماً غیر ایرانی اجرا شد.

خاطرات ویگن دردریان
خود ویگن در گفتگوهایش از نقش جمشید وحیدی (روزنامه‌نگار و طنزپرداز) هم در راه‌یابی اش به رادیو یاد کرده‌است اما نقش عطاالله خرم را نباید از یاد برد که آهنگ «رقیب»، و پس از آن، آهنگ‌های بسیاری از ترانه‌های مشهور و ماندگار ویگن را ساخت.

فهرست آهنگ‌های ویگن دردریان
کارنامهٔ هنری ویگن، فهرست مفصلی از آهنگ‌هایی را نشان می‌دهد که از ملودی‌های فارسی، ارمنی، ایتالیایی، فرانسوی، ترکی و حتی خراسانی، مایه گرفته و با همکاری موسیقی‌دان ورزیده‌ای چون عطاالله خرم و زاون اوهانیان و شاعران برجسته‌ای مانند تورج نگهبان و پرویز وکیلی به اوج شهرت رسید. جواد معروفی، رهبر ارکستر گل‌ها، با درک استعداد ویگن، از او خواست اجرای چند آهنگ ارمنی تنظیم شده برای ارکستر را در برنامه گل‌های صحرایی و یک شاخه گل به عهده بگیرد که از بین آنها «ساری گلین» با کلامی ساخته شده از جمشید ارجمند (نویسنده و منتقد سینمایی در سال ۱۳۴۰) مشهور است. ویگن از آن به بعد در گل‌ها فعالیت نداشت اگر چه اولین خوانندهٔ پاپ بود که به این برنامه اجازهٔ ورود یافت.

زبان ویگن دردریان
اگرچه بیشتر ترانه‌های ویگن به زبان فارسی بود ولی او به زبان‌های دیگر و به خصوص زبان مادریش، ارمنی نیز می‌خواند.

سلطان جاز ایران ویگن دردریان
ویگن با ورود به رادیو، لقب «سلطان جاز ایران» را به دست آورد و در سال ۱۳۳۲، باز هم به دعوت خاچیکیان، به جمع استودیو دیانا و بازیگران فیلم «چهارراه حوادث» پیوست. او خود نیز چند آهنگ ساخت و در دهه ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ از محبوب‌ترین خواننده‌های ایران بود.

ترانه‌های دو صدایی ویگن دردریان
همچنین وی با چند تن از خوانندگان نام آشنایی چون دلکش، پوران و هایده الهه و … ترانه‌های دو صدایی اجرا کرد.

نوع موسیقی ویگن دردریان
نوع موسیقی او کلاسیک و پاپ بود، و گاه از ملودی‌های اروپایی بهره می‌برد، که به «جاز ایرانی» معروف شد و به او لقب «سلطان جاز» ایران را دادند، اگر چه موسیقی او ارتباطی با موسیقی جاز نداشت.

بازیگری ویگن دردریان
در سال ۱۳۳۳ به دعوت ساموئل خاچیکیان به سینما روی آورد و نخستین فیلمش را با نام چهارراه حوادث (۱۳۳۴) برای خاچیکیان بازی کرد تا سال ۱۳۴۵ که آخرین فیلمش را با نام اعتراف (به کارگردانی ناصر رفعت) بازی کرد، مجموعاً در دوازده فیلم حضور یافت که در برخی از آنها خوانندگی هم کرد. خون و شرف (۱۳۳۴)، تپه عشق (۱۳۳۸)، فردا روشن است (۱۳۳۹)، آتش و خاکستر (۱۳۳۹)، عروس دریا (۱۳۴۴) برخی از این فیلم‌هاست.

فیلم های ویگن دردریان
علاوه بر چهارراه حوادث و خون و شرف (هر دو به کارگردانی خاچیکیان)، ویگن تا پایان دههٔ سی در هشت فیلم دیگر هم بازی کرد (ظالم بلا، فردا روشن است، تپهٔ عشق، چشمهٔ عشاق، عروسک پشت پرده، آرشین مالالان و عسل تلخ) که خوانندهٔ ترانهٔ آنها هم بود. غیر از بازی، صدای ویگن نیز در این سال‌ها در تعدادی فیلم شنیده می‌شود (شب‌نشینی در جهنم، طوفان در شهر ما، بی‌ستاره‌ها، آسمون جل، آرامش قبل از طوفان، بچه‌های محل و …) در دههٔ چهل، ویگن دو فیلم مطرح بازی کرد: خاکستر (خسرو پرویزی، ۱۳۴۰) و عروس دریا (آرمان ۱۳۴۴) … آخرین صدای او در سینمای ایران در فیلم دنیای پول (قدرت‌الله احسانی، ۱۳۴۴) به گوش رسید و آخرین بازی‌اش در فیلم اعتراف بود به کارگردانی ناصر رفعت (۱۳۴۵).

مهاجرت ویگن دردریان
ویگن دردریان در سال ۱۳۵۰ به آمریکا مهاجرت کرد. او در همهٔ این سال‌ها در عرصهٔ موسیقی فعال بود و لقب «سلطان جاز ایران» را تا آخر عمر حفظ کرد.

برنامه گل‌های ویگن دردریان
جواد معروفی، رهبر ارکستر گل‌ها، با درک استعداد ویگن، از او خواست اجرای چند آهنگ ارمنی تنظیم شده برای ارکستر را در برنامهٔ گل‌های صحرایی و یک شاخه گل به عهده بگیرد که از بین آنها «ساری گلین» با کلامی ساخته شده از جمشید ارجمند نویسنده و منتقد سینمایی در سال ۱۳۴۰ شمسی مشهور است. ویگن از آن به بعد در گل‌ها فعالیتی نداشت. اگرچه اولین خوانندهٔ پاپ بود که به این برنامه اجازهٔ ورود یافت.

فعالیت در عرصه تهیه‌کنندگی ویگن دردریان
«ویگن فیلم» تاریخچهٔ کوتاهی دارد: ویگن دردریان که در این سال‌ها به عنوان خواننده و بازیگر شهرت یافته بود، اقدام به تأسیس یک شرکت سینمایی کرد که به قول جمال امید می‌توانست موفق باشد در صورتی که او نامرتب و بی نظم در رفتار و کار و حساب و کتاب نمی‌بود.

شرکت ویگن فیلم ویگن دردریان
در متن آگهی تأسیس این شرکت آمده‌است: «به منظور تأسیس استودیو فیلمبرداری و تهیه و تولید و دوبلاژ انواع فیلم سینما و واردات و صادرات فیلم سینما و هر نوع لوازم فیلمبرداری، شرکتی به نام «ویگن فیلم» با مسئولیت محدود و با سرمایهٔ یک میلیون ریال … در تهران، کوی یوسف آباد .. تشکیل گردیده و…» در این آگهی، نام محمدحسین معزی به عنوان شریک و دارای حق امضاء به ثبت رسیده‌است، اما مجموعه خدماتی که قرار بود توسط این شرکت انجام گیرد در واقع سنگ بزرگ بود و کفگیر «ویگن فیلم» با تهیهٔ همان یک فیلم اول «آتش و خاکستر» به ته‌دیگ خورد و بی سر و صدا منحل شد.

پس از انقلاب ویگن دردریان
بعد از انقلاب اسلامی ایران که موسیقی پاپ در کشور ممنوع شد، ویگن مثل بسیاری دیگر از هنرمندان ایران مجبور به ترک کشور شد و در کالیفرنیا زندگی هنری جدیدی را آغاز کرد.

پنجاه سالگی فعالیت هنری ویگن دردریان
ویگن پنجاه سالگی فعالیت هنری خویش را در فوریه ۲۰۰۱ در «هالیوود پالادیوم» (Hollywood Palladium) در لس آنجلس، کالیفرنیا جشن گرفت. ویگن چندی پیش از مرگش برای انجام چند کنسرت به آلمان سفر کرد.

ازدواج ویگن دردریان
او در اوایل دهه ۵۰ به ایالات متحده آمریکا رفت و در آنجا ازدواج کرد و در کاباره‌های ایرانی فعالیت هنری داشت. ویگن از همسر اول خویش، اُلگا، صاحب سه فرزند دخترش شد به نام‌های «ژاکلین» (ترانه‌سرا، آهنگساز و خواننده) و «آیلین» (بازیگر و مجری تلویزیون) که هردو دوقلو هستند، «کاترین» و از همسر دوم خویش، بِلا، صاحب یک پسر به نام «ادوین» یک دختر به نام «اِولین»، شد که همگی آنها در خارج از ایران زندگی می‌کنند. وی پس از مهاجرت به ایالات متحده آمریکا همسر سوم خویش «کارن» که آمریکایی الاصل بود ازدواج نمود.

مرگ ویگن دردریان
ویگن بر اثر بیماری سرطان پروستات در روز یکشنبه ۴ آبان ماه سال ۱۳۸۲ برابر با ۲۶ اکتبر ۲۰۰۳ در سن ۷۳ سالگی در شهر لس‌آنجلس در ایالت کالیفرنیا درگذشت و در «گورستان پیرس برادرز ولی اوکس» در وست لیک ویلج، کالیفرنیا به خاک سپرده شد.

ویگن از نگاه دیگران:

 ایرج جنتی عطایی، ترانه‌سرا
«ویگن نمایانگر دوره‌ای مهم در تحول اجتماعی کشور ما بود. در آن سال‌ها ویگن حرف تازه‌ای را با ترانه‌هایش زمزمه می‌کرد. تصویر ویگن و گیتارش، در زمان تار و کمانچه، برای مردم ما یک تصویر نو و غیرقابل باور بود.»

 لیدا بربریان، موسیقی‌دان و منتقد هنری
«ویگن به معنای واقعی یک خوانندهٔ ایرانی است که هم در اجرای ترانه‌های ارمنی و هم در اجرای ترانه‌های فارسی مهارت داشت. هرچند او از ایران مهاجرت کرد هیچ وقت گذشتهٔ خود، کشورش و خاطرات ایران را فراموش نکرد. اجرای ترانه‌های بسیار در وصف ایران، بازگشت به وطن، دلتنگی برای وطن و عشق مؤید این موضوع است. او در یکی از مصاحبه‌هایش با من گفت که نفهمیدم زندگی من چگونه سپری شد چون شب‌ها خواندم و روزها خوابیدم.»

آلبوم‌ها و آوازهای ویگن دردریان
ویگن در طول زندگی هنری اش بیش از ششصد ترانه اجرا کرد. بعضی از طرفدارانش او را با الویس پریسلی، خواننده مشهور آمریکایی، مقایسه می‌کردند. در هفتمین سالگرد مرگ ویگن به همت آیلین دخترش، یک DVD چهار ساعته که مجموعه‌ای است از آثار سینمایی، کنسرت‌ها و موزیک ویدئوهای ویگن که در ضمن داستان زندگی او نیز به صورت مستند و به روایت خود هنرمند در لابلای آن گنجانده شده به بازار آمد. آیلین در این مورد می‌گوید: «مردم ایران پدرم را دوست داشتند و ما می‌خواهیم خاطره او و تأثیری که او بر روی موسیقی پاپ کشورمان داشته برای همیشه در قالب این فیلم چهار ساعته برای آیندگان باقی بماند.»

کتاب‌ها دربارهٔ ویگن دردریان
تا کنون دو عنوان کتاب دربارهٔ ویگن، در ایران منتشر شده‌است.
حسینی، تانیا. اشعار و ترانه‌های ویگن، سلطان جاز ایران. تهران: انتشارات بلوط سبز، ۱۳۸۳. شابک ‎۴-۱۱-۸۱۸۸-۹۶۴.
دردریان، کارو. برادرم ویگن. مرجان. شابک ‎۹۶۴-۷۵۶۳-۱۳-۲.

فعالیت های هنری ویگن دردریان

آلبوم‌ها:
۱۳۸۲ به یاد تهران ۹
۱۳۷۸ بازگشت دوباره ۸
۱۳۷۵ سلطان عشق ۷ ترانه
۱۳۷۲ دیروز امروز ۸ ترانه
۱۳۷۱ بهترین‌های عطاالله خرم ۱۴ ترانه
۱۳۷۱ یکتا (به همراه فائزه) ۶ ترانه
۱۳۷۰ دو صدایی (Duets) ۱۴ ترانه
۱۳۷۰ دو کبوتر ۱۲ ترانه
۱۳۷۰ خدا نگهدار ۱۲ ترانه
۱۳۷۰ بارون بارونه ۱۲ ترانه
۱۳۷۰ اسب سم‌طلا ۱۲ ترانه
۱۳۷۰ مهتاب ۱۲ ترانه
۱۳۶۳ دل دیوانه ۱۶
۱۳۶۳ همخونه (به همراه هایده) ۶ پارس ویدئو
۱۳۶۳ زن ایرونی ۶ پارس ویدئو
۱۳۵۴ ترانه من ۱۳ کاسپین
۱۳۵۴ آخ جون ۱۴ کاسپین
۱۳۴۵ فنجون طلا ۱۶ کاسپین
۱۳۴۵ ساری گلین ۱۰ کاسپین
۱۳۴۴ گل سرخ ۱۵ کاسپین
۱۳۴۴ چوپان ۱۴ کاسپین
۱۳۴۳ عروس ۱۶ کاسپین
۱۳۴۲ شاه دوماد ۱۱
ساقی ۸ ترانه
کوله بار ۶ ترانه
هایوتز سارر (به ارمنی: کوه‌های ارمنستان)
چرا نمی‌رقصی
کالسکه زرین
رقیب
دختر خان
ساقی
آلبوم‌های بهترینهای ویگن و عطاء الله خرم ۱ و ۲
آلبوم‌های ویگن ۱ و ۲ و ۳ و ۴ و ۵ و ۶ و ۷ و ۸

مشهورترین ترانه‌ها:
فهرست زیر چند نمونه از مشهورترین ترانه‌هایی است که توسط ویگن اجرا شده‌است:

شکوفه می‌رقصد
دو کبوتر
ساقی دل ما، خون شد به خدا
ستاره امشب کسی ندیده
کجاوه
فنجون طلا
اسب ابلق سم طلا
بارون بارونه
خنچه بیارید
پیام رقیب
با تو رفتم بی تو بازآمدم
مثال تور ماهی‌ها
یه مرغ نازی داشتم
به یاد لیلا
خدا تو را نگهدار
ساری گلین

فیلم‌ ها:
فیلم‌هایی که ویگن در آنها ترانه خوانده یا بازی کرده عبارت اند از:

چهره آشنا ۱۳۳۲
خون و شرف ۱۳۳۴
چهار راه حوادث ۱۳۳۴
شب‌نشینی در جهنم ۱۳۳۵
ظالم بلا ۱۳۳۶
طوفان در شهر ما ۱۳۳۷
تپه عشق ۱۳۳۸
بازی عشق ۱۳۳۸
آسمون جل ۱۳۳۸
بی ستاره‌ها ۱۳۳۸
یکی بود کی نبود ۱۳۳۸
عروسک پشت پرده ۱۳۳۹
در جستجوی داماد ۱۳۳۹
چشمه عشاق ۱۳۳۹
بچه‌های محل ۱۳۳۹
آفت زندگی یا مرفین ۱۳۳۹
آرشین مالالان ۱۳۳۹
آرامش قبل از طوفان ۱۳۳۹
آتش و خاکستر ۱۳۳۹
فردا روشن است ۱۳۳۹
عشق بزرگ ۱۳۴۰
عسل تلخ ۱۳۴۰
بیوه‌های خندان ۱۳۴۰
لاله آتشین ۱۳۴۱
ترس و تاریکی ۱۳۴۲
عروس دریا ۱۳۴۴
دنیای پول ۱۳۴۴
اعتراف ۱۳۴۵

عکس ها و تصاویر اینستاگرامی بیوگرافی ویگن دردریان