مجله اینترنتی استاربینو

بیوگرافی داریوش مهرجویی به همراه داستان زندگی شخصی و عکس های اینستاگرامی

در این مقاله‌ی بیوگرافی سراغ داریوش مهرجویی، کارگردان ایرانی فیلم‌هایی چون هامون و «گاو» رفته‌ایم.

زندگینامه داریوش مهرجویی 

فعالیت هنری

داریوش مهرجویی در ۱۷ آذر ۱۳۱۸ در خانواده‌ای فرودست در شهر تهران به دنیا آمد. او در نوجوانی به موسیقی علاقه‌مند شد و در کلاس موسیقی نیز شرکت کرد. او همچنین با کمک پدرش سنتور نواخت و پس از علاقه‌مندی به موسیقی غربی، پیانو نیز نواخت. مهرجویی در ۱۷ سالگی به سینما علاقه‌مند شد و برای درک بهتر فیلم‌های روز به آموختن زبان انگلیسی پرداخت. داریوش مهرجویی به مدت یک سال مدیریت هتل آتلانتیک را برعهده داشت و در بیست سالگی برای تحصیل راهی امریکا شد. مهرجویی در ابتدا سینما می‌خواند اما خیلی زود سینما را رها کرد و در فلسفه به ادامه تحصیل پرداخت.

او لیسانس فلسفه خود را در سال ۱۳۴۴ از دانشگاه یو‌ال‌سی امریکا گرفت و در همان سال ۱۳۴۴ سردبیری نشریه پارس ریویو را برعهده گرفت. مهرجویی یک سال بعد به تهران بازگشت. وی در سال ۱۳۴۶ اولین فیلم خود را با نام «الماس ۳۳» ساخت که از فیلم‌های پرهزینه سینمای ایران بود. فیلم اما در زمینه فروش موفق نبود و یه یک شکست تجاری تبدیل شد. مهرجویی دو سال بعد و در سال ۱۳۴۸ فیلم «گاو» را ساخت. فیلم «گاو» یکی از اولین فیلم‌های سینمای ایران است که در غرب و اروپا مورد توجه قرار گرفته است. این فیلم براساس داستان «عزاداران بیل» نوشته‌ی غلامحسین ساعدی ساخته شده است.

فیلم‌نامه

خود غلامحسین ساعدی نیز در تهیه فیلم‌نامه این فیلم با مهرجویی همکاری کرده است. مهرجویی علاوه‌بر کارگردانی و تهیه فیلم‌نامه، تهیه کننده این فیلم هم بود. این فیلم سینمایی که با رای گیری منتقدان در سال‌های ۱۳۵۱، ۱۳۶۷ و ۱۳۷۸ به عنوان بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران انتخاب شده است در جشنواره‌هایی مانند کن، برلین، مسکو، لندن و لس آنجلس روی پرده رفت. نسخه ترمیم شده این فیلم سینمایی نیز در جشنواره ایل چینما ریترواتو ایتالیا به نمایش درآمد. این فیلم سینمایی پس از نمایش در جشنواره‌های مختلف نظر کارگردان‌هایی مانند فدریکو فلینی را جلب کرد. همچنین درباره دلیل بردن جایزه فیپرشی در جشنواره ونیز توسط این فیلم سینمایی به شرح زیر صحبت شده است:

این جایزه به خاطر زیبایی و پرجذبه بودن تصویری و حساسیت انسانی و شاعرانه‌ای که فیلمساز در نشان دادن یک محیط اجتماعی کوچک داشته است، به فیلم گاو داده می‌شود.

فیلم «گاو» ساخته‌ی داریوش مهرجویی یکی از اولین فیلم‌های سینمای ایران است که در غرب و اروپا مورد توجه قرار گرفته است

داریوش مهرجویی یک سال پس از «گاو»، فیلم «آقای هالو» را جلوی دوربین برد. این فیلم براساس نمایشنامه‌ای با همین نام از علی نصیریان ساخته شد. مهرجویی برای چهارمین فیلم خود سراغ ساخت فیلم سینمایی «پستچی» رفت. فیلم‌نامه این فیلم سینمایی توسط خود داریوش مهرجویی براساس نمایش‌نامه‌‌ی ویتسک نوشته‌ی گئورک بوخنر نوشته شد. فیلم «پستچی» نیز مانند فیلم «گاو» در جشنواره‌های جهانی مورد استقبال قرار گرفت. مهرجویی پس از فیلم «پستچی» در سال ۱۳۵۳ فیلم «دایره مینا» را جلوی دوربین برد. این اولین فیلم رنگی داریوش مهرجویی بود که فیلم‌نامه این فیلم را بر اساس داستان کوتاه «آشغال‌دونی» نوشته‌ی غلامحسین ساعدی نوشت.

این فیلم سینمایی سه سال توقیف شد و سرانجام در سال ۱۳۵۶ پروانه نمایش گرفت. «دایره مینا» زمینه تاسیس سازمان انتقال خون را فراهم کرد. مهرجویی دو سال پس از اکران «دایره مینا»، در سال ۱۳۵۹ «مدرسه‌ای که می‌رفتیم» را ساخت و این‌بار هم مانند فیلم‌های دیگرش در نگارش فیلم‌نامه دست داشت. داریوش مهرجویی چندسالی را از سینما دور بود تا اینکه سرانجام در سال ۱۳۵۶ یکی از متفاوت‌ترین فیلم‌های خود یعنی «اجاره نشین‌ها» را ساخت. این فیلم که مضمونی کمدی-اجتماعی داشت، در سال ۱۳۶۶ اکران شد و به پرفروش‌ترین فیلم آن سال هم تبدیل شد.

===

این فیلم براساس نظرسجی ماهنامه فیلم از منتقدین به عنوان یکی از ده فیلم برتر تاریخ سینمای ایران انتخاب شد. مهرجویی در سال ۱۳۶۶ «شیرک» را جلوی دوربین برد و در نگارش این فیلم با کامبوزیا پرتوی همکاری کرد. فیلم «شیرک» از جمله فیلم‌های موفق مهرجویی در زمینه جوایز بود.

سال ۱۳۶۸

مهرجویی در سال ۱۳۶۸ «هامون» را ساخت که یکی از مطرح‌ترین فیلم‌های این کارگردان است. فیلم سینمایی «هامون» براساس کتاب «بوف کور» نوشته‌ی صادق هدایت ساخته شده است. حسین پاینده، منتقد ادبی در مقاله‌ای به نام «شخصیت حمید هامون به منزله‌ی آرکی‌تایپ (کهن‌الگو)» در روزنامه اعتماد، حمید هامون، شخصیت اصلی فیلم را که اجرای نقشش برعهده خسرو شکیبایی بود به عنوان کهن‌الگوی روشنفکر ایرانی معرفی می‌کند و چنین می‌نویسد:

علت توجهی را که این شخصیت عصبی، پرخاشگر و در عین حال افسرده و مستأصل در میان مخاطبان جدیِ هنر به خود جلب کرده است، در چه باید دید؟ یک پاسخ به این پرسش می‌تواند [این باشد] که هامون تداعی‌های کهن‌الگویی در ضمیر ناخودآگاه مخاطبان برمی‌انگیزد. مهرجویی، با خلق شخصیت هامون، به شکل‌گیری آرکی‌تایپ روشن‌فکر ایرانی در ضمیر ناخودآگاه جمعیِ ما ایرانیان کمک شایانی کرد. هامون کهن‌الگوی عنصر روشن‌فکری است که در محاصرهٔ سفلگان یا رَجّاله‌ها (تعبیر صادق هدایت) قرار گرفته ‌است.

داریوش مهرجویی در سال ۲۰۱۴ نشان لژیون دونور درجه شوالیه را از سوی سفیر فرانسه دریافت کرد

مهرجویی در سال ۱۳۷۰ فیلم «بانو» را جلوی دوربین برد. «بانو» که نوشته‌ی خود مهرجویی بود، دومین همکاری او با بیتا فرهی و خسرو شکیبایی پس از فیلم «هامون» محسوب می‌شود. مهرجویی در سال ۱۳۷۱ فیلم «سارا» را براساس نمایش‌نامه خانه عروسک اثر هنریک ایبسن جلوی دوربین برد. داریوش مهرجویی دو سال بعد فیلم «پری» را با اقتباس از رمان «رفانی و زویی» و داستان کوتاه «یک روز خوش برای موزماهی» نوشته‌ی جروم دیوید سالینجر جلوی دوربین برد. این اقتباس بدون اجازه مولف ساخته شد و این اتفاق شکایت نویسنده آن را هم در پی داشت.

داریوش مهرجویی یک سال بعد فیلم «لیلا» را جلوی دوربین برد. «لیلا» براساس داستانی از مهناز انصاریان ساخته شد. «لیلا» به نوعی پایانی بود بر سه‌گانه‌ای که با ساخت فیلم «سارا» آغاز شد، با «پری» ادامه پیدا کرد و با «لیلا» به پایان رسید. این سه فیلم بارزترین فیلم‌های مهرجویی درباره زنان محسوب شده‌اند. داریوش مهرجویی پس از «لیلا» فیلم «درخت گلابی» را براساس داستان کوتاهی از مجموعه داستان جایی دیگر نوشته‌ی گلی ترقی جلوی دوربین برد. داریوش مهرجویی یک سال بعد، در سال ۱۳۷۷ قسمت اول داستان‌های جزیره را با نام «دختردایی گمشده» ساخت. در سال ۱۳۸۷ بود که مهرجویی فیلم سینمایی «میکس» را با فیلم‌نامه‌ی خودش درباره مشکلات فیلمسازی در ایران کارگردانی کرد.

داریوش مهرجویی

درسال ۱۳۸۰ بود که داریوش مهرجویی فیلم سینمایی «بمانی» را جلوی دوربین برد. این فیلم که توسط داریوش مهرجویی و وحیده محمدی‌فر نوشته شده بود، درباره سه دختر اهل ایلام به نام‌های مدینه، نسیم و بمانی بود. مهرجویی در این فیلم علاوه‌ بر نویسندگی و کارگردانی وظیفه تدوین، تهیه و طراحی صحنه و لباس را نیز برعهده داشت. مهرجویی دو سال بعد و در سال ۱۳۸۲ فیلم کمدی «مهمان مامان» را براساس کتابی به همین نام نوشته‌ی هوشنگ مرادی کرمانی ساخت اما درسال ۱۳۸۵ بود که نوبت به ساخت فیلم سینمایی «سنتوری» رسید.

این فیلم که بهرام رادان را به عنوان بازیگر اصلی در نقش علی سنتوری داشت، درمورد سقوط شخصیت هنرمندان و درگیری‌های شخصیتی آن‌ها بود. «سنتوری» هیچ‌گاه اکران عمومی را تجربه نکرد و مدتی پس از ساخت به صورت ویدیویی منتشر شد. مهرجویی در همان سال ۱۳۸۵ فیلم کوتاه «فرش و فرشته» را نیز ساخت. مهرجویی پس پس از آن در سال ۱۳۸۸ فیلم «طهران: روزهای آشنایی» را به عنوان اپیزود اول فیلم دو اپیزدوی «طهران طهران» ساخت. این کارگردان سینمای ایران در همان سال ۱۳۸۸ فیلم «آسمان محبوب» را جلوی دوربین برد.

او دو سال بعد فیلم «نارنجی پوش» را جلوی دوربین برد و پس از آن به ترتیب در سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ فیلم‌های «چه خوبه که برگشتی» و «اشباح» را کارگردانی کرد. اخیرا نیز اخباری مبنی بر ساخت «سنتوری ۲» به گوش می‌رسد. براساس نتایج یک نظرسنجی در سال ۱۳۸۳، داریوش مهرجویی با خلق هفت شخصیت، بیشترین شخصیت سینمایی ماندگار را در سینمای ایران خلق کرده است. شخصیت هامون از فیلم «هامون» نیز به عنوان ماندگارترین شخصیت تاریخ سینمای ایران انتخاب شده است. در یک نظرسنجی دیگر نیز داریوش مهرجویی پس از بهرام بیضایی به عنوان برترین کارگردان تاریخ سینمای ایران انتخاب شد. شما در ادامه می‌توانید فهرست فیلم‌ها، فیلم‌نامه‌ها، مستندها، جوایز به تفکیک فیلم، کتاب‌های ترجمه شده و رمان‌های داریوش مهرجویی را بخوانید.

فیلم‌ها

در این فهرست فیلم‌هایی که داریوش مهرجویی کارگردانی کرده است را بخوانید.

۱۳۴۶ الماس ۳۳
۱۳۴۸ گاو
۱۳۴۹ آقای هالو
۱۳۵۱ پستچی
۱۳۵۷ دایره مینا
۱۳۵۹ مدرسه‌ای که می‌رفتیم
۱۳۶۵ اجاره‌نشین‌ها
۱۳۶۶ شیرک
۱۳۶۸ هامون
۱۳۷۰ بانو
۱۳۷۱ سارا
۱۳۷۳ پری
۱۳۷۵ لیلا
۱۳۷۶ درخت گلابی
۱۳۷۷ داستان‌های جزیره (اپیزود اول، دختردایی گمشده)
۱۳۷۸ میکس
۱۳۸۰ بمانی
۱۳۸۲ مهمان مامان
۱۳۸۵ سنتوری
۱۳۸۵ فرش و فرشته (از اپیزودهای فرش ایرانی)
۱۳۸۷ طهران: روزهای آشنایی (اپیزود اول، طهران تهران)
۱۳۸۸ آسمان محبوب
۱۳۹۰ نارنجی‌پوش
۱۳۹۱ چه خوبه که برگشتی
۱۳۹۲ اشباح

عکس های اینستاگرامی بیوگرافی داریوش مهرجویی